 Stowarzyszenie Artystyczne Grupa Krakowska
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka
50-lecie pracy twórczej Jerzego Beresia
"taczki globalne" (2004/5)
akcja: odtworzenie "ołtarza spełnienia" z 1978 r.
30 września 2005 (piątek) , godz.18
fotoreportaż z wydarzenia
Jerzy Bereś
Rzeźbiarz, autor akcji, studiował rzeźbę w krakowskiej ASP w latach 1948-50, najpierw pod kierunkiem Franciszka Kalfasa, następnie Stanisława Popławskiego, wreszcie Xawerego Dunikowskiego, dyplom ukończenia ASP (1956); od 1956 roku - członek Grupy Krakowskiej, "Od lat 70. przeprowadził kilkadziesiąt akcji-manifestacji, które nazwał: Ołtarzami, Mszami, Przepowiedniami, Zwidami. Jego działalność artystyczna rozwija się na dwóch płaszczyznach. Jedną jest to, co nazywa istotą rzeźby, czystą bryłą w przestrzeni, drugą - aktualizującą się tu i teraz - są akcje i manifestacje. W akcjach tworzywem sztuki staje się ciało artysty, pozbawione kokieterii i bez odniesień seksualnych, naturalne jak inne używane przez niego materiały: woda, ogień, surowe drewno. Choć powszechnie uważany za prowokatora, broni się przed takimi zarzutami i uważa element prowokacji za konieczny do tego, aby przełamać sytuacje biernej konwencji. Prowokacja natomiast nie może być celem samym w sobie. Podstawowym pojęciem w twórczości Jerzego Beresia jest pojecie "dokument rzeczowy". Dokumenty rzeczowe, pojawiające się w twórczości Beresia, mają różny charakter. Pierwszą akcję Bereś wykonał w ramach Happeningu Morskiego Tadeusza Kantora w 1967. Chodził wtedy uwiązany sznurem wokół kołka wbitego w plażę. Ten kołek nadal stoi w jego pracowni. W trakcie niektórych akcji artysta wykonywał na oczach publiczności rzeźbiarskie obiekty. Jednak nigdy nie chodziło o czyste wykonanie. Akcja składała się z ciągu znaczących czynności, które sprawiały, że końcowy obiekt również nabierał szczególnego sensu. Ślady akcji zawsze też odciskały się na obiektach: mogły to być ślady ognia, odciski części ciała artysty, napisy. Przebieg akcji był w pewnym stopniu do odczytania. Ślady miały pobudzać wyobraźnię widzów.
Jerzy Hanusek, fragm. wstępu do katalogu wystawy "Jerzy Bereś, Dokumenty rzeczowe", BWA Bydgoszcz 2004).
Ważniejsze wystawy indywidualne i manifestacje (wybór): "Przepowiednia I" , Galeria Foksal Warszawa (1968); "Przepowiednia II" , Galeria Krzysztofory Kraków; - "Transfiguracja I" , BWA, Lublin (1973); "Drewniana Droga" , Gruga Park Essen RFN (1974); "Msza Romantyczna", Galeria Krzysztofory Kraków (1978);- "Mystery I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII" w wielu miastach Wielkiej Brytanii od Londynu do Glasgow (1979); "Manifestacja Romantyczna", Kraków Rynek (1981); "Wyzwanie IV Pojedynek z Utopią", Galeria Manhattan Łódź (1997); "Krzyk" Muzeum Sandomierskie, Zamek (1999).
Udział w ważniejszych wystawach: Biennale w Sao-Paulo 1967; Wystawa Światowa EXPO 92 Sevilla; Between an Action and an Object, Los Angeles - Vienna - Barcelona - Tokyo, 1998 -1999. |
